โรคหลายบุคลิกต่างกับไบโพลาร์อย่างไร?

วันนี้เรามาคุยกันเรื่องที่หลายคนอาจจะสับสนกันบ่อย ๆ นะคะ นั่นคือ โรคหลายบุคลิก กับ โรคไบโพลาร์ ค่ะ จริง ๆ แล้วทั้งสองโรคนี้มีลักษณะที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน แต่เรามักจะเข้าใจผิดกันได้ง่าย ๆ จะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ กันค่ะ

โรคหลายบุคลิก หรือที่ปัจจุบันเรียกว่า Dissociative Identity Disorder (DID) คือภาวะที่บุคคลมีหลายอัตลักษณ์หรือหลายตัวตนที่แยกจากกันอย่างชัดเจน ตัวอย่างง่าย ๆ ที่เห็นได้จากในหนัง เช่น ตัวละคร กอลลั่ม กับ สมีกอล ในเรื่อง Lord of the Rings ค่ะ ทั้งสองตัวตนมีลักษณะแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง—กอลลั่มจะดูอ่อนแอและขี้กลัว ส่วนสมีกอลจะแข็งแกร่งและดื้อรั้น ทั้งสองตัวตนนี้อยู่ในร่างเดียวกัน แต่มีพฤติกรรมและบุคลิกที่แตกต่างกัน

สาเหตุของโรคนี้มักเกี่ยวข้องกับการเผชิญกับเหตุการณ์ที่เจ็บปวดหรือบาดแผลทางจิตใจในวัยเด็ก เช่น การถูกทารุณกรรม หรือประสบเหตุการณ์ที่สร้างความเครียดสูง ๆ เมื่อสมองไม่สามารถจัดการกับความเจ็บปวดนั้นได้ จึงพยายามปกป้องตัวเองโดยการสร้างบุคลิกใหม่ขึ้นมา ในหลาย ๆ กรณี บุคลิกหลักจะมีลักษณะอ่อนแอ ส่วนบุคลิกที่ถูกสร้างขึ้นมาใหม่จะมีลักษณะเข้มแข็ง หรือมั่นคงมากกว่า ซึ่งในบางครั้งผู้ป่วยอาจไม่มีความทรงจำหรือรู้สึกขาดหายไปในช่วงเวลาที่บุคลิกที่แข็งแกร่งกว่ากำลังแสดงตัวตนออกมา

ส่วน โรคไบโพลาร์ หรือ โรคอารมณ์สองขั้ว (Bipolar Disorder) คือโรคที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอารมณ์อย่างรุนแรงและชัดเจนค่ะ คนที่เป็นโรคไบโพลาร์จะมีช่วงอารมณ์ที่ ขึ้นสูงมาก หรือที่เรียกว่า แมเนีย (Mania) ซึ่งอาจทำให้พวกเขามีพลังมากเกินไป คิดอะไรหลายอย่างในเวลาเดียวกัน และมีพฤติกรรมที่เสี่ยง เช่น การใช้จ่ายเงินฟุ่มเฟือย หรือทำสิ่งต่าง ๆ โดยไม่คิดถึงผลกระทบ แต่หลังจากนั้นจะเข้าสู่ช่วงอารมณ์ ซึมเศร้า (Depression) ซึ่งทำให้รู้สึกหดหู่ เศร้า หรือหมดพลัง

แต่ในกรณีของโรคไบโพลาร์ ผู้ป่วยยังคงมี ตัวตนเดิม และ อัตลักษณ์เดิม แม้ว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ที่ชัดเจนก็ตาม ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของตัวตนเหมือนกับในโรคหลายบุคลิกที่มีการแสดงออกของตัวตนหลายตัว

1. การเปลี่ยนแปลงของอัตลักษณ์:
   • โรคหลายบุคลิก (DID) เกี่ยวข้องกับการมีหลายตัวตน หรือหลายบุคลิกที่แยกจากกันในบุคคลเดียว
   • โรคไบโพลาร์ (Bipolar Disorder) เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ที่รุนแรงระหว่าง แมเนีย และ ซึมเศร้า แต่บุคลิกและตัวตนของผู้ป่วยยังคงเหมือนเดิม
2. สาเหตุ:
   • โรคหลายบุคลิก (DID) มักเกิดจากประสบการณ์เจ็บปวดทางจิตใจในวัยเด็ก ที่ทำให้สมองพยายามปกป้องตัวเองโดยการสร้างบุคลิกใหม่
   • โรคไบโพลาร์ (Bipolar Disorder) เกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรม และการเปลี่ยนแปลงในสารเคมีในสมอง
3. การรับรู้และความทรงจำ:
   • โรคหลายบุคลิก (DID) ผู้ป่วยอาจจะไม่รู้สึกตัวหรือจำไม่ได้ว่าตัวเองเคยแสดงออกเป็นบุคลิกอื่น ๆ
   • โรคไบโพลาร์ (Bipolar Disorder) ผู้ป่วยยังคงรู้ตัวและมีการรับรู้ตัวตนเดิมแม้ว่าจะอยู่ในช่วงอารมณ์สูงหรือตกต่ำ

หากคุณรู้สึกว่าสิ่งที่พูดถึงในบทความนี้อาจเกี่ยวข้องกับตัวคุณเองหรือคนใกล้ตัว อย่ารอช้าที่จะปรึกษาผู้เชี่ยวชาญค่ะ ที่ คลินิก JOY OF MINDS เราพร้อมที่จะดูแลหัวใจ และช่วยเหลือคุณในการฟื้นฟูสุขภาพจิต เพื่อให้คุณกลับมามีรอยยิ้มและใช้ชีวิตอย่างมีความสุขอีกครั้งค่ะ ?

#โรคหลายบุคลิก #โรคไบโพลาร์ #สุขภาพจิต #ดูแลตัวเอง #JOYOFMINDS